Nganong dili mahilisan ang usa ka tawo?

Unsa ang dyspepsia?

Ang dyspepsia o indigestion usa ka komon nga kondisyon nga hinungdan sa mga sintomas sama sa pagsuka, sakit sa tiyan, kalibanga, ug kabuhi o heartburn o acid reflux. Gipugngan niini ang husto nga pagtunaw sa pagkaon. Ginagamit ang pulong nga dyspepsia sa paghulagway sa mga sintomas nga hinungdan sa kasakit o kabug-at sa tiyan.

Halos tanang tawo makasinati og dyspepsia sa ilang kinabuhi. Kasagaran kanunay kini mahitabo samtang gakaon o pagkahuman sa pagkaon. Bisan pag dili kini usa ka kahimtang nga mamahimong delikado sa kinabuhi, mamahimo kining rason nga maapektohan ang normal nga lihok sa usa ka tawo ug makahasol sa adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Mahimo usab kini nga hinungdan sa dehydration tungod sa hilabihan nga kalibanga ug pagsuka.

https://www.shutterstock.com/image-photo/woman-stomach-ache-because-gastritis-menstruation-459600436

Unsa ang mga sintomas sa dyspepsia?

Ang mga nag-unang sintomas sa dyspepsia mao ang pagsakit sa tiyan o abdominal pain. Mamahimo usab nga makasinati sa ubang mga sintomas ang usa ka tawo nga adunay dyspepsia. Kini mao ang mga mosunod:

• Pagbug-at sa pamati human sa pagkaon
• Kasukaon o pagkalipong
• Sigeng pagsuka (vomiting)
• Kalibanga (Diarrhea)
• Pagburot sa tiyan (stomach bloating)
• Pagkawala sa gana sa pagkaon
• Kabuhi (Heartburn)
• Aslom o parat nga lasa sa baba
• Pagpanug-ab (burping)

Talagsa ra nga mahimong grabe ang mga sintomas sa dyspepsia, apan dili kini angay nga ibaliwala, labi na kung dili kini maayo o di kaha makasinati na og grabe nga kalibanga o pagsuka pagkahuman mokaon.

Adunay mga ALARM nga sintomas ang dyspepsia nga posibleng indikasyon sa usa ka seryoso nga sakit. Ang ALARM gikan sa English nga mga pulong nga Anemia, Loss of Weight, Anorexia, Recent onset of progressive symptoms, Melena ug swallowing difficulty. Pakigkita dayon sa doktor kung makasinati ka ug bisan unsa niining maong  mga sintomas sa ALARM.

Samtang, ang ubang mga sintomas sa dyspepsia mahimo usab nga mograbe kung adunay daghang utot samtang nagkaon. Apil niini ang pagtug-ab, panuhot ug bloating.

Unsa ang mga hinungdan sa dyspepsia?

Ang dyspepsia mamahimong organic o functional. Ang organic dyspepsia kay tungod sa kasamtangan nga sakit, epekto sa tambal, o lifestyle sa usa ka tawo. Kini ang kasagarang mga hinungdan sa organic dyspepsia:

• Hiatal Hernia
• Gastroesophageal Reflux Disease (GERD)
• Lactose Intolerance
• Irritable Bowel Syndrome
• Peptic Ulcer
• Pancreatitis
• Sakit sa thyroid
• Ulser sa Duodenal
• Diabetes
• Depresyon

https://www.shutterstock.com/image-photo/purchase-delivery-medicines-your-home-first-1684711036

Mga tambal:

• Analgesics
• Antibiotics
• Birth Control Pills
• Steroids
• Thyroid Medicines
   

Mga kalihokan nga hinungdan sa dyspepsia:

• Pag-inom og sobra nga alkohol o kape
• Pagpanigarilyo
• Pagsul-ob og hugot nga sinina
• Pagdali-dali og kaon
• Pagkaon ug halang nga mga pagkaon
• Pagkaon sa acidic nga mga pagkaon

Hinumdomi nga ang dyspepsia o indigestion mahimong timailhan sa usa ka seryoso nga sakit sama sa diabetes. Aduna sab gamayng posibilidad nga ang dyspepsia kay tungod sa kanser sa tiyan. Kung ang dyspepsia wala naga ayo ug dili tungod sa mga bisan unsang pamaagi sa nahisgutan, kini mamahimong functional dyspepsia lamang kung diin dili grabe ang mga sintomas nga nasinati sa dugay nga panahon.
 

Unsa ang mga tests aron mahibal-an kung ikaw adunay dyspepsia?

Kasagaran ang dyspepsia dali ra nga ma-diagnose pinaagi sa mga sintomas niini. Ang dyspepsia sa mga tawo nga nag-edad og 55 paubos kay kasagarang dili makadaot, gawas kung kini giubanan sa mga sintomas sa ALARM. Bisan pag dili angay maalarma sa mga kasagarang simtomas sa dyspepsia, importante nga mahibal-an kung kini gumikan sa lain nga sakit nga possible mahimong seryoso.

Tungod kay ang lain-laing mga hinungdan niini kanunay nga nag-uban, usahay gikinahanglan ang lawom nga pagsusi aron masigurado ang hinungdan sa dyspepsia, sama sa usa ka upper gastrointestinal endoscopy.
 

Ginaunsa pagtambal ang dyspepsia?

Daghang mga pamaagi ang ginahimo aron matambalan o mapaayo ang mga sintomas sa dyspepsia. Ang pagpili sa tambal nagadepende sa hinungdan sa sakit. Apan ang kasagarang kinahanglan unahon mao  ang mga tambal nga makapamenos sa acidity sa tiyan o mga antacids. Mamahimo sab motumar ug antibiotic kung ang hinungdan sa dyspepsia usa ka impeksyon sa bakterya.

Aduna sab tay  mga over-the-counter nga tambal nga makatabang sa dyspepsia.
 

Unsaon paglikay sa dyspepsia?

Ang paglikay sa dyspepsia nanginahanglan og positibo nga pagbag-o sa estilo sa kinabuhi. Nagsugod kini sa hustong pagkaon ug paglikay sa kasagarang mga hinungdan sama sa pagpanigarilyo, pag-inom og alkohol o softdrinks. Batasanon usab ang pag-usap og maayo sa pagkaon. Kini nga mga lakang makatabang aron mapugngan ang pagsulod sa hangin ug mamenosan ang gibug-aton nga gibati sa tiyan sa pagtunaw sa pagkaon.