Ano ang Scoliosis?
July 22, 2022
Ang scoliosis ay ang pagkakaroon ng hindi karaniwang pagtagilid ng kurbada ng backbone o spine. Ito ay kadalasang nakikita sa mga bata o sa teenager.
Karamihan sa mga kaso ng scoliosis ay mild, ngunit maaaring lumala ang kondisyon habang lumalaki ang bata. Ang malubhang scoliosis ay nakakasagabal sa katawan. Ang sobrang pagliko ng spine ay nagdudulot ng pagliit ng espasyo sa loob ng dibdib na nagpapahirap sa pagkilos ng baga.
Ang mga batang may mild na scoliosis ay sinusubaybayan ng maigi, kadalasan sa pamamagitan ng x-ray, upang mabantayan ang paglala ng kurbada ng spine. Kadalasan, walang paggamot ang kinakailangan. May ibang pinagsusuot ng brace upang maagapan ang paglala ng scoliosis. May iba naman na inooperahan upang ayusin ang baluktot na spine.
Sintomas ng Scoliosis
May ilang mga sintomas na maaaring nagpapahiwatig na ang isang tao ay may scoliosis. Kung may isa o mas marami pa sa mga sumusunod ang napansin, agad na makipag-ugnayan sa doktor para sa maayos na pagsusuri:
-Hindi pantay na balikat – isa o parehong shoulder blades ay maaaring nakausli
-Ulo na hindi nakasentro sa tapat ng balakang
-Isa o magkabilang balakang na hindi karaniwang nakaangat
-Rib cage na magkaiba ng taas
-Hindi pantay na balakang
-Kakaibang hitsura o pakiramdam ng balat sa ibabaw ng spine (may butas, buhok o kakaibang kulay)
-Katawan na nakasandal sa isang gilid
Sa halos lahat ng kaso ng scoliosis, ang spine ay nakapilipit at nakabaluktot sa isang gilid. Ito ang dahilan kung bakit may mga buto o muscle sa isang bahagi ng katawan na mas nakausli kaysa sa kabilang bahagi.
Kailan Dapat Magpatingin sa Doktor?
Mainam na magpatingin sa doktor sa oras na makapansin ng sintomas ng scoliosis sa isang bata. Ang mild na pagbaluktot ng spine ay hindi agad makikita dahil dahan dahan itong lumalala at kadalasan ay walang nararamdamang sintomas tulad ng sakit. Minsan, ang mga guro, kaibigan, o kalaro ang unang makakapansin ng sintomas ng scoliosis.
https://www.shutterstock.com/image-photo/orthopedic-lumbar-support-corset-products-belt-1758517931
Paano Ginagamot ang Scoliosis?
Kapag nakumpirma na ang pagkakaroon ng scoliosis, may mga ilang bagay na dapat suriin upang malaman ang pinakaangkop na paraan ng gamutan.
-Spinal maturity – lumalaki o nagbabago pa ba ang spine ng pasyente?
-Degree ng pagkaliko ng spine – gaano kalubha ang kurba ng spine at paano ito nakakaapekto sa pamumuhay ng pasyente?
-Lokasyon ng pagkaliko ng spine – may mga partikular ng lokasyon sa spine kung saan mas mabilis lumala ang scoliosis
-Posebilidad ng paglala ng pagkaliko ng spine – sa mga batang pasyente na malaki ang pagkakurba ng spine bago pa ang kanilang growth spurt, mas malaki ang tyansa na lumala pa ang kanilang kundisyon
Matapos suriin ang mga isyu na ito, ang mga sumusunod na rekomendasyon ay maaaring ipakilala ng doktor sa pasyente:
- Obserbasyon
Maraming kabataan na may scoliosis ang may mild na kundisyon na hindi nangangailangan ng gamutan. Subalit kung ang doktor ay nag-aalala na lumalala ang kurba ng spine, maaaring magkaroon ng regular na pagsusuri kada apat hanggang anim na buwan habang nagbibinata o nagdadalaga ang pasyente.
Sa mga mas matandang pasyente, kadalasan ay inirerekomenda ang pagpapakuha ng x-ray isang beses kada limang taon, maliban kung patuloy ang paglala ng sintomas.
- Paglalagay ng brace
Ang paglalagay ng brace sa likod ay epektibo lamang sa mga pasyente na hindi pa naaabot ang skeletal maturity. Kung ang bata ay tumatangkad pa at ang kurba ng spine ay nasa 25 hanggang 40 degrees, maaaring irekomenda ang brace upang maagapaan ang patuloy na pagliko ng likod.
Iba’t iba ang uri ng brace na maaaring gamitin. Ayon sa mga pag-aaral, kung masusunod ang tamang paggamit ng brace, maaaring matagumpay na maihihinto ang paglala ng kurba ng spine sa humigit-kumulang 80 porsyento ng mga batang may scoliosis. Para sa pinakaepektibong resulta, dapat regular na ipinapatingin ang brace upang masigurado na tama ang sukat sa katawan, at maaaring kailangan isuot ito ng 16 hanggang 23 oras araw araw hanggang tumigil ang paglaki.
- Operasyon
Sa mga bata, ang dalawang pangunahing layunin ng operasyon ay upang mapigilan ang paglala ng pagliko ng spine habang tumatanda at upang mabawasan ang depormidad ng spine. Karamihan sa mga eksperto ay magrerekomenda lamang ng operasyon kapag ang kurba ay higit sa 40 degrees at may mga senyales ng paglala ng kundisyon.
May mga matatanda na naoperahan na sa pagkabata ngunit nangangailangan sumailalim sa isa pang operasyon, kabilang na ang mga taong naoperahan bago pa magkaroon ng makabagong teknolohiya sa spinal surgery.
Kalimitan, ang operasyon sa mga mas matandang pasyente ay inirerekomenda kapag ang kurba ng spine ay higit sa 50 degrees at kung mayroong pinsala sa ugat sa paa at/o nakakaranas ng sintomas sa pagdumi at pag-ihi.
Mga Komplikasyon ng Scoliosis
Habang karamihan ng mga tao ay nagkakaroon ng mild na klase ng scoliosis, sa mga mas malalang kaso, maaaring makaranas ng mga komplikasyon, kabilang na ang mga sumusunod:
-Hirap sa paghinga – Sa malubhang klase ng scoliosis, maaaring maipit ng tadyang ang baga na nagdudulot ng hirap sa paghinga.
-Problema sa likod – Ang mga pasyenteng nagkaroon ng scoliosis sa pagkabata ay maaaring magkaroon ng hindi gumagaling na sakit ng likod sa pagtanda, lalo na kung malaki ang kurba ng spine at hindi naipagamot.
-Kakaibang hitsura – Habang lumalala ang scoliosis, mas kapansin-pansin ang mga pagbabago sa hitsura ng katawan, tulad ng hindi pantay na balikat at balakang, nakausling tadyang at katawan na nakatuon sa isang gilid. Ang mga taong may scoliosis ay kadalasang nagiging self-conscious dahil sa kanilang hitsura.
References:
https://www.aans.org/en/Patients/Neurosurgical-Conditions-and-Treatments/Scoliosis
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/scoliosis/symptoms-causes/syc-20350716
