Ano ang Coronary Artery Disease?
July 21, 2021
Ano ang Coronary Artery Disease?
Ang coronary artery disease (CAD), na tinatawag rin na coronary heart disease o ischemic heart disease, ay sanhi ng pagbuo ng plaques o cholesterol-containing deposits sa arteries. Ang arteries ang mga ugat na nagsu-supply ng dugo, oxygen, at nutrients sa puso. Tinatawag naman na coronary circulation ang paraan ng pag-supply na ito. Nasisira o nagkakadiperensiya ang mga ugat dahil sa plaques, na siya namang nagiging dahilan ng heart health problems.
Habang tumatagal, ang pagbawas ng daloy ng dugo ay maaaring maging sanhi ng sakit sa dibdib (angina), pag-iksi ng paghinga, o iba pang mga palatandaan at sintomas ng coronary artery disease. Ang isang complete blockage ang siyang nagiging sanhi ng heart attack.
Patuloy pa nating pag-aralan ang CAD sa pamamagitan ng pag-alam kung ano ang mga risk factors at ang mga sintomas nito.
Sino ang Madalas Tamaan ng Coronary Heart Disease?
Mataas ang tsansa mong magkaroon ng CAD kung ikaw ay:
- Mayroong mataas na cholesterol level
- Mayroong mataas na blood pressure
- May family history ng sakit sa puso
- Mayroong diabetes.
- Naninigarilyo
- Overweight
- Physically inactive
- Isang lalaking higit sa 45 taong gulang o babaeng postmenopausal
Mga Sintomas ng Coronary Heart Disease
Minsan hindi mo malalaman na mayroon kang coronary artery disease hanggang sa magkaroon ka ng atake sa puso. Kasama sa mga sintomas ng atake sa puso ang:
- Chest discomfort na tinatawag na angina (Inilalarawan nito ng heaviness, tightness, pressure, aching, burning, numbness, fullness, squeezing o dull ache. Ang discomfort ay maaari ring kumalat o maramdaman lamang sa iyong kaliwang balikat, braso, leeg, likod, o panga)
- Nakakaramdam ng pagod
- Pagkahilo o gaan ng ulo (dizziness, lightheadedness)
- Pagduduwal
- Panghihina
Treatment sa Coronary Artery Disease
Source: https://www.shutterstock.com/image-photo/happy-asian-senior-couple-running-exercising-1572362422
- Pagbabago ng lifestyle
Ang first step sa pag-treat ng coronary artery disease ay ang pagbawas sa risk factors nito. Kaakibat nito ang paggawa ng mga pagbabago sa iyong lifestyle.
- Tigilan na ang paninigarilyo.
- I-manage ang health problems tulad ng high blood pressure, high cholesterol, at diabetes.
- Kumain ng heart-healthy diet.
- Limitahan ang alcohol consumption.
- Maging physically active.
- Pag-inom ng gamot
Maaaring magrekomenda ang iyong doktor ng mga gamot na magma-manage ng risk factors para sa heart disease. Ang ilang halimbawa ng heart-related medications na maaaring i-reseta sayo ay:
- Gamot na nagpapababa ng cholesterol level, tulad ng statins, niacin, bile acid sequestrants, at fibrates.
- Gamot na nagpapababa ng blood pressure, gaya ng beta blockers, calcium channel blockers, angiotensin II receptor blockers, o angiotensin converting enzyme (ACE) inhibitors.
- Gamot na nagpapahinto ng angina, kabilang na ang nitrates/nitroglycerin o ranolazine.
- Gamot na nagbabawas ng risk ng blood clots, tulad ng antiplatelets at anticoagulants.
Kung mayroon kang diabetes at coronary artery disease, posibleng resetahan ka ng gamot na magpapababa sa iyong blood sugar level.
Mahalagang inumin ang lahat ng gamot na ito ng ayon sa inireseta. Makipag-usap sa iyong healthcare provider kung mayroon kang mga katanungan o alalahanin tungkol sa kung anong gamot ang nararapat sa iyo o kung paano ito dapat i-take.
Sources:
https://www.phc.gov.ph/heartinfo/Coronary%20Artery%20Disease.mp4
